Յուրաքանչյուր անգամ, ճամփորդությունից առաջ ես մի քիչ հուզվում եմ, մտահոգվում և մտածում, թե ինչ պետք է անել, որպեսզի այն լինի անմոռաց, տպավորիչ, օգտակար և հիշարժան։ Նույն զգացողությունն էի ապրում նաև մարտի 23-ին դասընկերներիս հետ դեպի Կաթնաղբյուր կազմակերպած ճամփորդությունից առաջ։ Համացանցի օգնությամբ իրականացրի փոքրիկ հետազոտություն և կազմեցի Երևան-Կաթնաղբյուր ճանապարհային քարտեզը։ Ես արդեն գիտեի, որ այցելելու ենք Արուճ գյուղի գլխավոր վանքային համալիր Սուրբ Գրիգոր եկեղեցին, որը գտնվում է Արագած լեռան Արևմտյան լանջի ստորոտում։ Եկեղեցու մասին հավաքած տեղեկություններից իմացա, որ այն հայկական հոգևոր և ճարտարապետական նշանավոր կոթողներից է և կառուցվել է 7-րդ դարի 60-ական թթ․։ Եկեղեցու ճարտարապետը եղել է Գրիգոր Մամիկոնյանը։ Մեծ էր իմ հետաքրքությունը ճամփորդության նկատմամբ և անհամբեր սպասում էի այդ օրվան։
Հաջորդ առավոտյան Երևան-Արագածոտնի մարզ ճանապարհը մեզ տարավ դեպի Քաղենիի ամրոց։ Ամրոցն իր խոսուն ավերակներով մեզ տարավ դեպի պատմական անցյալ, ուր ապրում և արարում էին մեր հայ պապերը։ Պատմության հետքերով մեկնեցինք դեպի Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի։ Մեր ուսուցչուհիները մեզ պատմեցին, որ նախկինում եկեղեցու պատերը ներսից պատված են եղել Համբարձման տեսարանը ներկայացնող որմնանկարներով, որոնք գրեթե անհետացել են։ Ավագ խորանի գմբեթարդում մոտ 7 մ բարձրությամբ պատկերված էր Քրիստոսը՝ ձախ ձեռքին մագաղաթագալար։ Մենք իմացանք, որ իր չափերով Արուճի եկեղեցին վաղ միջնադարյան Հայաստանի ամենամեծ պատմամշակությային կոթողներից է։ Եկեղեցու պատմությանը ծանոթանալուց հետո մենք մոմ վառեցինք և երգեցինք եկեղեցական երգեր։ Եկեղեցի այցելելուց հետո զվարճացանք բնության գրկում, նախաճաշեցինք։ Բնության մեջ մեր խմբին միացավ նաև մի գեղեցիկ շուն, որով մեր զբոսանքն ավելի հետաքրքիր դարձավ։
Գարունն Արագածի լանջերին կարծես երկնքից ձյունաթույր ձնծաղիկներ էր շաղել։ Մենք սկսեցինք ձնծաղիկներ հավաքել ու զմայվել բնության գեղեցկությամբ։ Այնուհետև հյուրընկալվեցինք մեր դասընկերուհի Մանեի պապիկի տանը, ուր մեզ սպասվում էր համեղ ճաշկերույթ։ Ճաշկերույթից հետո ծանոթացանք տան տնտեսության տնային կենդանիներին։ Խաղացինք ճագարների և շնիկների հետ։
Հագեցած օրվա հետաքրքիր տպավորություններով՝ երեկոյան վերադարձանք տուն։ Այս ճամփորդությունն ինձ հնարավորություն տվեց ավելի մոտիկից ծանոթանալ իմ հայրենի բնաշխարհին, իմ ազգի պատմությանը, պատմական հրաշագեղ կոթողներին, ծանոթանալ նոր մարդկանց հետ ու ստանալ վառ տպավորություններ։ Ճանապարհին ես մտածում էի, որ այս օրը միշտ կպահպանվի իմ մանկության հիշողություններում։
Գայանե Խաչատրյան 