Թեստ

1. հեքիաթ, միլիարդ, դաստիարակ

4)

3)

2)

2 )

4)

1)

3)

3)

Առաջադրանքներ

• Գտի՛ր սխալ գրությամբ բառերը և ուղղի՛ր:

 ա) Երփներանգ, արփի, փրփրել, փափուկ, սրփազան, ճամփորդ, համփերություն, դափնի, շամփուր:

Սրփազան-սրբազան

համփերություն-համբերություն

բ) Կարթ,խորթ, զվարթ, պարթև, նյարթ, թարթել,երթվել, փարթամ:

նյարթ-նյարդ

երթվել-երդվելծ

• Գտի՛ր սխալ գրությամբ բառերը և ուղղի՛ր:

ա) Համարձակ, բարձրունք, վերադարձ, վարձատրել, հարձուփորձ, հարձակում, մրձույթ:

հարձուփորձ-հարցուփորձ

մրձույթ-մրցույթ

բ) Դեղձ, դադձ, դեդձանիկ, բաղձանք, օցանման, ատաղծագործ:

օցանման-օձանման

ատաղծագործ-առաղձագործ

• Գտի՛ր սխալ գրությամբ բառերր և ուղղի՛ր:

ա) Զմրուխտ, ապուխտ, բախտավոր, թախտ, խեխտել, կխտար, խորոխտ, ոխկույզ, տախտակ, նախկին:

խեխտել-խեղդել

խորոխտ-խրոխտ

բ) ճեդքե,լ կմաղք, աղքատ, կողպեք, վղտալ, եղբայր, սանդուղք:

կմաղք-կմախք

վղտալ-վխտալ

• Որտեղ անհրաժեշտ է, ը գրի՛ր:

Անակ.նկալ, անըմբռնելի, օրըստօրե, ակ.նթարթ, անընդմեջ, լուսնկա, մթ.նկա, համընդհանուր, մերթընդմերթ, անընթեռնելի,ակ.նհայտ, անընղհատ, անհյուրընկալ, սրընթաց։

• Կետերի փոխարեն դհ, դ, կամ  թ գրի՛ր:

Ընթացք, ընդարձակ, անընդհատ, ընդմիջել, ընդհանուր, ընդամենը, ընթանալ, ընդել, ակնթարթ, անդադար, ընթերցել, ընդառաջ, անընթեռնելի:

• Կետերի փոխարեն գրի՛ր մ կամ ն (որ դեպքում է ն գրվում):

Անբնական, ամբիոն, ամբոդջ, ամպամած, անպայման, զաքյուղ, անբասիր, ամփոփել, անփոփոխ, անպետք, ամբարել, ամբարտավան:

• Բաց թողնված տառերր լրացրո՛ւ:

    «Օդային ամրոց» արտահայտությունը նշանակում է անպտուղ երևակայություն, իզուր երազանք, անիրագործելի պլաններ: Այդ արտահայտությունը վերագրում են քրիստոնեական քարոզից Ավգուստիանոսին, որն իր աշխատությաններից մեկում խոսում է օդային շինարարության մասին: Հետագայում մարդիկ այդ արտահայտությանը գործածում են ձևափոխված` «Օդային ամրոց» ձևով:

• Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

     Մեռյալ ծովի ջուրն այնքան աղի է, որ այնտեղ ոչ մի կենդանի էակ չի կարող ապրել: Արևմտյան Ասիայի տոթակեզ ւսնսանձր. կլիմայի պատճառով անըդհատ շատ ջուր է գոլորշիանում ծովի մակերևույթից, իսկ լուծված աղերը մնում են ծովում ու մեծացնում ջրի աղիությունը: Ծովում խորանալուն զուգընթաց` աղիաթյունն աճում է: Աղերը Մեռյա լծովի քառորդ մասն են կազմում, նրա մեջ աղերի ընդհանուր քանակը քառասուն միլիոն տոննա է։

•   Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

 Ամերիկյան մի ակումբում, որտեղ երաժշտությունն անդադար որոտում է, կարելի   է անդորը գտնել: Ավտոմատի մեջ տասը ցենտ են գցում, և այն երեք րոպեով անջատվում է: Տասը ցենտը քիչ չէ, բայց ինչքա՜ն հաճելի էր թվում այն անդորրը, որի համար անձամբ կանփիկ վճարել ես: Հազար ինը հարյուր հիսունինըթվին ամերիկյան ռադիոն մի անսովոր հաղորդում տվեց:Ունկըդիրների ուշադրությանը ներկայացրին մի լուր` աղմուկի դեմ պայքարող կազմակերպություն ստեղծելու մասին, ու ընդհուպ մինչև տասնհինգ րոպեանոց հադորդման վերջը տևող լռություն:

•    Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

Մարդուն իր ամբողջ կյանքում ուղեկցում է ձայնը: Մարդը բացարձակ լռության    պայմաններում վատ է զգում. նրան պատում է  երկյուղի ու անհարմարության զգացում: Բացարձակ լռությունը խանգարում է մարդու նյարդային համակարգն այնպես, ինչպես և անվերջ աղմուկը: Որոտը, հրաբուխների ձայնը, ծովային մ․․իկները և այլ աղմուկներ անհանգստացնում են մարդուն: Կան բնական աղմուկներ էլ, ինչպես թռչունների դայլայլը, աղբյուրների կարկաչունը, ծովի ալիքների համընթաց ճողփյունը, հաճելի են մարդկանց համար, բարերար են ներգործում նրանց նյարդային համակարգի վրա: Տհաճ աղմուկը քայքայում է մարդու առողջությունը: Աղմուկի հետ են կապվում լսողության կորուստը, նյարդահոգեկան հիվանդությունների աճը, ֆիզիկական և մտավոր ընդունակությունների նվազումը:

Թեստ 9․ Մաս 1

2

4

1

3

2

3

1

4

2

4

1

3

4, 2, 3, 1

Սխալ է` հրավեր էր
Պետք է լինի` հրավերք էր

Առաջադրանքներ

1․Բառարանի օգնությամբ գրիր տրված բառերի բացատրությունը:

Միամորիկ-մոր միակ զավակը հանդիսացող, մինուճար                   

քանքար-ոսկե կամ արծաթե մետաղադրամ

քենակալ-քենու ամուսին

մաքառել-պայքարել, կռիվ մղել

անտունի-ժողովրդական երգի մի տեսակ

դրվատել-գովել, գովաբանել, ներբողել

մախաղ-փոքրիկ տոպրակ, որի մեջ լցնում են ուտելիքի պաշար և կապում մեջքին

2․Համապատասխանեցրու դարձվածքները տրված բացատրություններին:
Գլուխը լցնել                                  չարաճճի

թևերը փռել                                   խիստ վախենալ

աստծու կրակ                               պաշտպանել

արյունը ջուր դառնալ                  դրդել մի արարքի

առաջին ջութակ                           գլխավոր դեմք  

Գլուխը լցնել-դրդել մի արարքի

առաջին ջութակ-գլխավոր դեմք

թևերը փռել-պասշտպանել

աստծու կրակ- չարաճճի

արյունը ջուր դառնալ-խիստ վախենալ

Առաջադրանքներ

Բայական անդամի լրացումները բաժանվում են երկու խմբի՝ խնդիրներ և պարագաներ:

Խնդիրներ 

Խնդիրները լինում են ուղիղ և անուղղակի: 

Ուղիղ խնդիրը ցույց է տալիս այն առարկան, որն իր վրա է կրում գործողությունը: Պատասխանում է ու՞մ, ի՞նչ(ը) հարցերին:

Մայրը սիրում է որդուն: Երեխան բացեց դուռը:

Դրվում է հայցական հոլովով: Այսինքն՝ անձի առման դեպքում նման է տրականին, իրի առման դեպքում՝ ուղղականին։ 

Առաջադրանք 1․ Գտել ենթական և ուղիղ խնդիրը։

1․ Մեսրոպ Մաշտոցն ստեղծեց հայոց գրերը։
Ենթակա-Մեսրոպ Մաշտոցը
Ուղիղ խնդիր-հայոց գրերը

2․Տղան միայնակ վերանորոգեց տունը։
Ենթակա-Տղան
Ուղիղ խնդիր-Տունը

3․ Գիրքը փոխանցեց ընկերոջը։
Ենթակա-Գիրքը
Ուղիղ խնդիր-ընկերոջը

4․ Հեքիաթները հորինում են մարդիկ` կյանքի տխրությունը ցրելու համար։
Ենթակա-Հեքիաթները
Ուղիղ խնդիր-տխրությունը

5․ Նա սիրում է մայրիկին։
Ենթակա-Նա
Ուղիղ խնդիր-Մայրիկին

Անուղղակի խնդիրը ցույց է տալիս գործողության հետ ոչ անուղղակի կապ ունեցող առարկան: Անուղղակի խնդիրներն են՝ ներգործող, հանգման, միջոցի, անջատման:

Հանգման անուղղակի խնդիրը դրվում է տրական հոլովով և ցույց է տալիս այն առարկան, որին հանգում է ենթակայի կատարած գործողությունը։ Մի շարք բայերի հետ հիմնականում գործածվում են հանգման խնդիրներ․ դրանք են՝ հպվել, դիպչել, հանգել, ձուլվել, մոտենալ, ուղղվել, նշան բռնել, հենել, կռթնել, թիկն տալ, իջնել և այլն։ 

Հանգման խնդիրը պատասխանում է ու՞մ, ինչի՞/ն/, ու՞մ վրա, ու՞մ դեմ, ինչի՞ դեմ, ընդդեմ ու՞մ, ընդդեմ ինչի՞, ու՞մ հանդեպ, ինչի՞ հանդեպ, ու՞մ հետ հարցերին։

Օրինակ՝ Նա հանգեց այդ մտքին։ Հարցն ուղղված է տնօրենին։ Ես նրան դիմեցի մի հարցով։ 

Հանգման խնդիրները կարող են հանդես գալ նաև կապերի (դեմ, ընդդեմ, վրա և այլն) և կապվող բառերի հետ։ 

Օրինակ՝ Սվիններն ուղղված էին թշնամիների դեմ։ Շունը հաչում է անցորդի վրա։ 

Առաջադրանք 2․ Գտնել հանգման անուղղակի խնդիրները։

Զբոսաշրջիկները մոտեցան եկեղեցուն։
Հանգման անուղղակի խնդիր-եկեղեցուն

Երեխան հավատում էր մոր խոսքին։
Հանգման անուղղակի խնդիր-խոսքին

Ծեր կինն աղոթում էր Աստծուն ։
Հանգման անուղղակի խնդիր-Աստծուն

Փողոցով քայլելիս ժպտում էր բոլորին։
Հանգման անուղղակի խնդիր-Բոլորին

Առաջադրանք 3․

Գտիր նախադասությունների ենթական, ստորոգյալը, ուղիղ խնդիրը և հանգման խնդիրը։

• Աշակերտը մի անգամ հարց ուղղեց վարպետին:
  Ենթակա-Աշակերտը
  Ստորոգյալ-ուղղեց
  Հանգման խնդիր-վարպետին
  
  
• Կարճ ժամանակում նա վաճառեց ապրանքը անգլիացիներին:
  Ենթակա-նա
  Ստորոգյալ-վաճառեց
  Ուղիղ խնդիր-ապրանքը
  Հանգման խնդիր-անգլիացիներին

Հայոց լեզու

1.3.Փասիան,խավիար,օվկիանոս
2.4.Նոր Նորք ,Հին Հունաստան,Լյուքսեմբուրգի Մեծ Դքսություն
3.ՄԻԹ-229
4.1.շունչ առնել
5.2.բուրաստան,գուժկան,կուտակում

6.4.անդորր,անխռով,անքույթ
7.2.շոգեխարշ,գործարք,սիրամարգ
8.1.մեծանալ,մոտենալ,մրոտել

Հայոց լեզվի առաջադրանքներ

1․ Բառակապակցության իմաստն արտահայտիր մեկ բառով:
Գիտական ենթադրություն— վարկած
թագավորական աթոռ —գահ
քաղաքամերձ բնակավայր — արվարձան
վատ լուր հաղորդող — գուժկան
լուսնի մանգաղ —մահիկ
հայրենիքից արտաքսված —վտարանդի
ձիերի խումբ — երամակ
հաճելի հոտ — բույր

2․ Փակագծերում տրվածներից ընտրիր փոխաբերական իմաստ ունեցող բառը;
Բնակատեղին հետզհետե ընկղմվեց (սև, գիշերային, ամենակուլ) խավարի մեջ:
Ձորի վրա ծիծեռնակի (կիսաքանդ, տխուր, թափուր) բույնն էր կախվելանպաշտպան:
(Տխուր, թխպոտ, ամպամած) երկնքից անձրևն էր մաղում շիկացած հողին:
Դու եկար սպիտակ շորերով, երբ (ձմռան, ցուրտ, վշտահար) երեկոն էր իմ սրտում:
Կանաչների միջով հևասպառ հոսում էր (լեռնային, վրդովված, վճիտ) գետակը:

3․ Երկու շարքից առանձնացնել դարձվածքն  ու նրա բացատրությունը:

Ա․ Ականջին օղ անել—մտապահել                                                     
ահը սիրտն ընկնել—երկյուղել                                           
անվանը մուր քսել—անարգել                                                     
անդանակ մորթել—տանջել                                                        
առյուծ կտրել—խիզախանալ
բռունցք թափ տալ—սպառնալ
արձան կտրել—քարանալ
բախտը ժպտալ—հաջողվել
բառերը քամուն տալ—շատախոսել
բերանը բաց մնալ—հիանալ

Բ․ Շատախոսել, հաջողվել, տանջել, մտապահել, հիանալ, քարանալ, սպառնալ, երկյուղել, խիզախանալ, անարգել:

4․ Տրված բարդ բառերի առաջին բաղադրիչները փոխելով՝ ստացիր նոր բառեր:

Բարձրագագաթ —լեռնագագաթ
քաղցրաձայն —բարձրաձայն
վսեմաշուք— շքաշուք
տիրակալ— բռնակալ
վճռաբեկ— սրտաթեկ
սառնաղբյուր—կաթնաղբյուր
վարկանիշ—ցուցանիշ
դալկադեմ— գեղեցկադեմ
ցատկահարթակ— ցուցահարթակ
հոռետես— հեռատես

Բառային աշխատանք

նքնաշարժ-նորաձևություն

շարժ ու ձև

հավաքատեղի-ալեծուփ

ալեհավաք

միամյա-նորահայտ

Ամանոր

ենթակայական-անհեռատես

հեռակա

զգայապաշտ-բնատու

բնապաշտ

պսակադրություն-ցայգալույս

լուսապսակ

հնադար-արևմտահայ

դարամուտ

հնէաբան-մանրախնդիր

մանրէ

բնօրրան-մեղմահնչյուն

մեղմօրոր

տնտեսվար-գինեվետ

գինետուն 

անձեռակերտ-վերարկու

Ձեռնարկ

Մայրենի լեզվի օրեր գրավոր առաջադրանք

1․ Տեքստից դո՛ւրս գրիր հնաբանությունները (հին բառեր) և էլեկտրոնային բառարանի միջոցով բացատրիր։

Հատակը պատած էր նախշուն, բրդեղեն օթոցներով անկյուններում դրած էին` զանազան ձևով, ծանր և թեթև նիզակներ, տեգեր, գեղարդներ, ջիդաներ, աշտեներ և երկաթե ահագին լախտեր, բոլորը գեղեցիկ քանդակներով զարդարած, բոլորը ոսկեհուռ դրվագներով ագուցած: Իսկ սենյակի այն ճակատի վրա, որ կողմը դրած էր նրա գահավորակը, պատի վրա մեխած էր մի լայն վագրի մորթի: Նրա վրայից քարշ էին ընկած զանազան զենքեր, կապարճ` լի նետերով, աղեղ` լայնալիճ, տապարներ` երկաթյա երկար կոթով, թեթև վահան` ուղտի թափանցիկ կաշուց պատրաստված, ծանր ասպար` պողպատից շինված և խոշոր կոճակների նման բևեռներով գամված, սաղավարտներ` կամ տեգի պես սուր կատարներով և կամ մազե ցցունքներով, զրահ` երկաթյա մանր օղակներից գործված, պղնձյա հաստ լանջապան, որի մեջտեղում բարձրաքանդակ դիրքով դուրս էր նայում մի գալարված վիշապ, զանազան թրեր, դաշույններ, վաղրներ` երկար և կարճ, ուղիղ և կեռ, միասայրի և երկսայրի, որոնց պատյանները պատած էին ոսկով ու արծաթով, որոնց կոթերը զարդարած էին ականակուռ գոհարներով, և որոնցից շատերը երկաթահատ էին ու դեղած:

բրդեղեն-բրդից պատրաստված կտորեղեն

օթոց-բազմոց

տեգ-նիզակի ծայրի սուր երկաթը, որով խոցում են, սլաքտեգ-

գեղարդ-փայտե կոթով սառը զենք, որի ձայրին ամրացված Էր տափակ կամ եռանիստ երկաթյա տեգ

ջիդա- ծայրին սրածայր երկաթ հագցրած կարճ նիզակ

աշտե-երկարակոթ նիզակ

լախտ-մտրակ

ոսկեհուռ-ոսկեթել

գահավորակ-մեծ ու փափուկ բազմոց:

կապարճ-նետ պահելու փայտե կամ կաշվե աման, նետաման

տապար-կացին

ասպար- պաշտպանական զենք, որ կռվողները կրում էին ձախ թևի վրա՝ թշնամու հարվածներից կամ նետերից պաշտպանվելու համար, վահան:

սաղավարտ-մետաղյա գլխաման՝ սառը զենքի հարվածներից պաշտպանվելու համար:

ցցունք- առարկայի դուրս ցցված մաս, ցցվածք

զրահ-ռազմական նավերի՝ գնացքների՝ ավտոմոբիլների ևն պողպատյա երեսվածք

լանջապան-նշան

վաղր-սրի մի տեսակ:

ականակուռ-թանկագին քարերով հեռած՝ զարդարած:

Մայրենիի ստուգատես թարգմանություն

---

Թույլ մի տուր խլեն քո երազանքները

Երբ Մոնտին 16 տարեկան էր, նրան հանձնարարեցին գրել մի շարադրություն իր երազանքների մասին: Նա ցանկանում էր երբևիցէ լինել ռանչպար: Նա գրեց յոթ էջ՝ մանրամասն նկարագրելով ռանչոն և գծագրեց բոլոր շենքերի, ախոռների և ճանապարհների գտնվելու վայրերը։ Գծեց շատ մանրամասն տան հատակագիծը, որը որ ցանկանում էր կառուցել: Հաջորդ օրը Մոնտին հանձնեց իր շարադրությունը ուսուցչին: Ուսուցիչը հետ վերադարձրեց շարադրությունը՝ գնահատելով երկու և խնդրեց դասերից հետո մոտենալ նրան: Երբ դասերն ավարտվեցին Մոնտին մոտեցավ ուսուցչին և հարցրեց, թե ինչու է երկու ստացել իր շարադրության համար: Ուսուցիչը պատասխանեց.
-Որովհետև, քո նման տղայի համար անհնար է նման երազանքն իրականացնել: Քեզ շատ գումար է հարկավոր նման ռանչո գնելու համար։ Դու աղքատ ընտանիքից ես և չես կարող իրականացնել երազանքդ: Մեկ այլ շարադրություն գրիր, ես քեզ ուրիշ գնահատական ​​կտամ։ Երբ տղան վերադարձավ տուն, խորհուրդ հարցրեց իր հայրիկից: Հայրն ասաց.

-Տղա՛ս, կարևորն այն է, որ դա լինի միայն քո որոշումը:

Մոնտին հաշվի առավ հոր խոսքերը.  Նա վերադարձրեց իր շարադրությունը ուսուցչին և ասաց. «Դուք կարող եք ձեզ պահել երկուսը, իսկ ես  կպահեմ իմ երազանքը»:

Մոնտին վաղուց ավարտել է միջնակարգ դպրոցը, դարձել չափահաս։  Նա ունի իր սեփական ռանչոն, ճիշտ այնպես, ինչպես նկարագրել է իր դպրոցական շարադրությունում:  Հիմա այդ շարադրությունը կախված է բուխարիի վրա գտնվող շրջանակում: Իսկ ամռանը նույն ուսուցիչը դպրոցականներին էքսկուրսիա է բերում այս ռանչոյ։

Մի օր ուսուցիչը նրան ասաց. «Մոնտի, երբ ես քո ուսուցիչն էի, ես երազանքների գող էի:  Ես հիմա շատ եմ ցավում, որ այն ժամանակ գողացել եմ մանուկների բազմաթիվ երազանքներ։  Բայց ես շատ ուրախ եմ, որ դու չհանձնվեցիր և հասար քո նպատակին»։

Թույլ մի տվեք, որ որևէ մեկը գողանա ձեր երազանքը:  Անկախ նրանից, թե ինչ են նրանք ասում ձեզ, հետևեք ձեր սրտին:

Թարգմանության աղբյուր